مدیریت ریسک مفهومی جز پیش‌گیری و کاهش خطر نیست. وظیفه مدیر ریسک در رسیدن به هدف‌های مؤسسه، مکمکل وظایف اصلی مدیریت است تا آن موسسه بتواند با ظرفیت و توانائی‌های کامل فعالیت کند. به مفهوم دیگر، مدیریت ریسک هماهنگی و فعالیت امر تولید را در زمینه پتانسیل ریسک‌هائی که سازمان با آن روبه‌رو است مورد توجه قرار می‌دهد. مدیر ریسک وظایف خود را در چهار مرحله به شرح زیر انجام می‌دهد:
الف‌ـ شناسائی ریسک؛ ب‌ـ ارزیابی ریسک؛ پ‌ـ کنترل ریسک؛ و ت‌ـ تأمین منبع مالی برای برخورد با ریسک

گروه‌های چهارگانه ریسک عبارتند از:
الف‌ـ ریسک‌های خالص یا ایستا که ممکن است نتیجه زیان یا عدم زیان داشته باشند، مانند داشتن اتومبیل در مقابل خطرهائی که برای دارنده آن ممکن است داشته باشد.
ب‌ـ ریسک‌های سوداگرانه‌ که ممکن است نتیجه زیان، عدم زیان و سود داشته باشند، نظیر فعالیت‌های تجاری یعنی خرید به نیت فروش با قیمت بالاتر.
پ‌ـ ریسک‌های خاص که در صورت تحقق، آثار زیانبار آن‌ها دامن‌گیر گروه کوچکی می‌شود؛ برای مثال، افراد یک خانواده که با اتومبیل خود مسافرت می‌کنند و در راه تصادف می‌کنند یا اعضاء تیم کوهنوردی که مسیر را گم می‌کنند و در طوفان و سرما گرفتار می‌شوند و صدمه می‌بینند.
ت‌ـ ریسک‌های عام که در صورت وقوع، تعداد زیادی از مردم دچار خسارت جانی و مالی می‌شوند، مانند سیل، طوفان و زلزله.
از میان این چهارگروه، ریسک‌های خالص و خاص بیمه‌پذیرند و مطلوب بیمه‌گران. زیرا که بیمه‌گر، هم قادر به ارزیابی عوامل مؤثر در ریسک و تعیین حق بیمه است و هم، خسارت وارده در حدی است که بیمه‌گر با مدیریت مالی مناسب توان پرداخت آنها را دارد. از دو گروه باقی‌مانده، ریسک‌های سوداگرانه به‌هیچ‌وجه بیمه‌پذیر نیست، زیرا که عوامل مؤثر در ریسک‌های سواگرانه به‌قدری زیاد است که بیمه‌گر نمی‌تواند همه این عوامل را شناسائی کند، در نتیجه نمی‌‌تواند حق بیمه را تعیین کند. گروه ریسک‌های عام از نظر فنی، بیمه‌پذیرند، زیرا که با تواتر و شدت متغیر، در گذشته اتفاق افتاده و احتمال وقوع آنها در آینده نیز وجود دارد. از آن‌جا که دامنه خسارت‌ها در صورت تحقق ریسک عام بسیار وسیع و توان مالی بیمه‌گر نیز برای پرداخت خسارت، محدود است، مطلوبیت چندانی برای بیمه‌گر ندارد. افزودن بر این، تأمین پوشش بیمه اتکائی برای ریسک‌های عام نیز به سادگی امکان‌پذیر نیست و حق بیمه سنگینی هم نیاز دارد. با این همه، بیمه‌گر تحت شرایطی خاص، برای بیمه‌گذاران متقاضی در مقابل دریافت حق بیمه مناسب آنها را بیمه می‌کند.

واکنش در مقابل ریسک، به ارزش‌های فرهنگی (منزلت شخصی، آزادی‌های فردی، اعتماد به نفس و اهمیت دادن به موقعیت) وابسته است که بر تصمیم شخص برای خرید بیمه تأثیر می‌گذارند.

4- تکنیک‌های مدیریت ریسک چیست و چگونه می‌توان با ریسک برخورد کرد؟
تکنیک‌های کاهش ریسک را ̎تکنیک‌های مدیریت ریسک̎ می‌نامند که در برگیرنده کلیه تلاش‌هائی است که برای تغییر یا کاهش ریسک‌پذیری خطرها انجام می‌گیرد که در نتیجه آن، پتانسیل خسارت تقلیل می‌یابد. هفت نوع برخورد یا رفتار با ریسک از نظر متخصصان این رسته امکان‌پذیر است:
الف‌ـ نگهداری.
ب‌ـ گریز
پ‌ـ اجتناب
ت‌ـ کاهش
ـ پیش‌گیری
ـ حفاظت و تأمین
ث‌ـ انتقال
ج‌ـ ترکیب
چ‌ـ خنثی‌سازی

خطر بیمه‌پذیر باید احتمالی و اتفاقی و درجه احتمال آن بین صفر و یک باشد. تناوب خطر به مفهوم آن است که خطر با شدت و ضعف مختلف در گذشته اتفاق افتاده و احتمال وقوع آن در آینده نیز وجود دارد. بیمه‌گر با استفاده از تجربه خسارتی گذشته می‌تواند بر اساس احتمالات، خطر را ارزیابی و حق بیمه را محاسبه کند. احتمالی بودن خطر مربوط به بیمه‌گذار است. بیمه‌گر با تکیه بر حساب احتمالات، نه تنها می‌‌تواند تعداد خسارت‌ها بلکه میزان خسارتی را که در یک دوره باید بپردازد برآورده کند. تنها چیزی که برای بیمه‌گر قابل پیش‌بینی نیست این است که اگر از میان جامعه بیمه‌گذاران قرار است به ۵۰ مورد خسارت پرداخت شود، مشخص نیست که این ۵۰ مورد چه کسانی هستند.

بیمه‌گر برای این که بتواند با استفاده از تجربیات گذشته و با تکیه بر حساب احتمالات خطر بیمه‌پذیر را ارزیابی و حق بیمه را محاسبه کند خطرها را با توجه به ماهیت آنها و گروه‌های مختلف تقسیم می‌کند. این تقسیم‌بندی هرچه ریزتر باشد محاسبات بیمه‌گر دقیق‌تر است. برای مثال، اگر رشته بیمه اتومبیل را در نظر بگیریم از تجربه خسارتی کل وسائل نقلیه نمی‌توانیم حق بیمه اتومبیل را محاسب کنیم زیرا که وسائل نقلیه به انواع مختلف مانند اتوبوس، مینی‌بوس، سواری، کامیون، کامیونت، تریلی، اتومبیل‌های کشاورزی، آمبولانس، آتش‌نشانی و جز آن تقسیم می‌شود. حتی اتومبیل سواری را با توجه به نوع خودرو، مدل، سال ساخت و نوع استفاده (تاکسی، کرایه، آژانس، سواری شخصی و ...) می‌‌توان به انواع مختلف تقسیم کرد. بنابراین بیمه‌گر، اتومبیل را با توجه به همه این عوامل به طبقات مختلف ریسک تقسیم می‌کند و از تجربه خسارتی هر طبقه ریسک برای پیش‌بینی حق بیمه همان طبقه ریسک استفاده می‌کند. قانون اعداد بزرگ، یعنی تعداد زیادی از ریسک‌های مشابه، به مفهوم تعداد زیادی از ریسک‌های یک طبقه است که به معنای مشابه یا متجانس بودن خطرهای بیمه شده است.

بیمه‌گر از نظر توان و قدرت مالی، محدودیت دارد لذا مبلغ معینی می‌‌تواند خسارت بپردازد و به‌همین دلیل است که از ریسک‌هائی که قبول می‌کند بخشی را متناسب با توان مالی به حساب شرکت خود نگه می‌دارد و بقیه را از طریق تأمین پوشش اتکائی نزد بیمه‌گران اتکائی داخلی یا خارجی بیمه اتکائی می‌کند که به آن ̎توزیع جهانی ریسک̎ می‌گویند. حال اگر حادثه‌ای رخ دهد (برای مثال، حوادث فاجعه‌آمیز که تعداد زیادی از موارد بیمه شده خسارت می‌بیند) بیمه‌گر باید خسارت‌های متعددی پرداخت کند. به‌همین دلیل، بیمه‌گر میزان سهم نگهداری خود را بر اسا تجمع یا تراکم خطر کنترل می‌کند. یعنی، اگر خطر بیمه‌ شده تحقق پیدا کرد و تعداد زیادی از بیمه‌گذاران یک طبقه ریسک دچار خسارت شدند بیمه‌گر تا چه حد توان پرداخت خسارت دارد. بیمه‌گر با تکیه بر اصل کنترل تجمع ریسک، سعی می‌کند که ریسک‌های بیمه شده در سطح جغرافیائی وسیعی پراکنده باشند تا بتواند از جمع‌آوری حق بیمه از نقاط جغرافیائی وسیع، خسارت وارده در یک منطقه جغرافیائی محدود را بپردازد. ضرب‌المثلی در این مورد هست که می‌گوید: ̎بیمه‌گر همه تخم‌مرغ‌هایش را در یک سبد قرار نمی‌دهد تا چنانچه سبد افتاد همه تخم‌مرغ‌ها نشکند̎. در این ضرب‌المثل خطرهای بیمه‌شده به تخم‌مرغ تشبیه شده‌اند. برای مثال، اگر بیمه‌گر کالاهای بیمه شده در یک کشتی را بیمه کرده است، یک تجمع خطر است. میزان پذیرش ریسک و ظرفیت نگهداری بیمه‌گر در این کشتی باید به اندازه‌ای باشد که قدرت و توان مالی شرکت بیمه اجازه می‌دهد. هنگامی که کالاهای بیمه شده یا حتی خود کشتی نزد بیمه‌گر واحد بیمه شده و متجاوز از ظرفیت پذیرش بیمه‌گر است باید فوراً قسمت اتکائی شرکت بیمه برای مازاد بر ظرفیت نگهداری، پوشش اتکائی لازم را تهیه کند. به همین علت، شرکت‌های بیمه برای هر کشتی که کالای بیمه شده در آن دارند، برای کنترل تجمع خطر، کارت کشتی تهیه می‌کنند.

بیمه‌گر، اداره‌کننده یک صندوق تعاونی است. اعضاء این صندوق بیمه‌گذارانی هستند که در معرض خطر مشترک قرار دارند. بیمه‌گر برای این که فعالیتش از نظر فنی توجیه‌پذیر باشد باید از هر طبقه ریسک به تعداد کافی ریسک بیمه کند تا بتواند در آن طبقه ریسک، پرتفوی داشته باشد. همه بیمه‌گذاران دچار خسارت نمی‌شوند و بیمه‌گر باید خسارت این گروه محدود را بپردازد. بیمه‌گر با استفاده از تجربه گذشته و با استفاده از حساب احتمال ریاضی نظری حق بیمه را برآورده می‌کند. این محاسبات بر این اساس استوار است که بیمه‌گر تعداد زیادی بیمه‌شده از هر طبقه ریسک داشته باشد. بر اساس تعداد زیاد است که احتمال ریاضی تجربی، به احتمال ریاضی نظری می‌شود. پس بیمه‌گر باید بتواند تعداد زیادی از ریسک‌های مشابه را گردآوری کند تا فاصله بین پیش‌بینی حق بیمه که بر اساس احتمال ریاضی نظری است و واقعیت که احتمال ریاضی تجربی است کم شود، و گرنه در صورتی که تعداد ریسک‌های بیمه شده اندک باشد فعالیت‌ بیمه‌گر بر اساس محاسبات نخواهد بود بلکه حالت شرط‌بندی و شانس به خود می‌گیرد. در حالی که حرفه بیمه‌گری بر اساس محاسبات علمی و ریاضی است. مهم‌ترین ابزار بیمه‌گر در این خصوص آمار و اطلاعات است.

استثناها خطرهائی هستند که خسارت ناشی از آنها جزو تعهد بیمه‌گر نیست. در اغلب بیمه‌های اموال، سه‌خطر استثنا شده است:
خطر جنگ؛ خطر انرژی هسته‌ای و مواد رادیواکتیو؛ و خطر برخورد امواج صوتی هواپیما‌هائی که با سرعتی فراتر از صوت پرواز می‌کنند.